Zwangere slachtoffer van controle Schiphol

Zwangere vrouwen worden het slachtoffer van de geldende 100 procentscontrole op Schiphol.
 Bij verdenking van drugssmokkel moeten zij zelf hun onschuld bewijzen door drie keer schone
 ontlasting te produceren. Bureau Clara Wichmann ondersteunde een klachtprocedure van een Surinaamse vrouw bij de Nationale Ombudsman.

Achtergrond

De vrouw in kwestie, een uit Suriname afkomstige
verpleegkundige, werd in 2006 voor maar liefst vijf
dagen vastgezet in een cel op Schiphol omdat de
 marechaussee haar van bolletjes slikken verdacht. In 
detentie werd zij ronduit slecht behandeld. Daarnaast 
mogen vanwege straling zwangere vrouwen geen
onderzoek met een bodyscan ondergaan maar justitie
weigert ‘verdachten van drugssmokkel’ een echo-onderzoek.
 Met hulp van Bureau Clara Wichmann 
voerde de vrouw een procedure bij de Nationale Ombudsman.

Procedure

Op 6 januari 2009 heeft de Nationale Ombudsman
 de klacht voorgelegd aan de bij de 100%-controle op
 Schiphol betrokken instanties zoals de Douane, de
 Koninklijke Marechaussee en de Dienst Justitiële
inrichtingen.
 De bovenstaande klachten van mevrouw zijn ten dele
 gegrond verklaard.

Het verzoek om zwangere vrouwen
 over te brengen en te begeleiden naar een ziekenhuis
voor een echo of een MRI-scan werd niet gehonoreerd.
 Dit zou te veel tijd en capaciteit vergen. Het
 beleid op Schiphol is momenteel zo ingericht dat 
verdachten van het slikken van bollen uit veiligheids-overwegingen zo min mogelijk worden vervoerd en zo
 snel mogelijk onder professionele medische zorg in 
het Detentiecentrum worden gebracht.

Ter verdediging van de procedure rondom zwangere
 vrouwen hebben de instellingen het volgende verweer. 
“Met betrekking tot het aantal terechte aanhoudingen
van zwangere en vermoedelijk zwangere
 vrouwen heeft men vanaf april 2008 zestien zwangere
vrouwen gecontroleerd waarvan 15% daadwerkelijk 
cocaïnebollen hadden geslikt.”

Dit laat natuurlijk onverlet dat in elk individueel 
geval bij de beoordeling de noodzaak van het 
laten voortduren van vrijheidsbenemende maatregelen,
op basis van de feitelijke omstandigheden een
zorgvuldige afweging zal worden gemaakt tussen het
 belang van de aangehoudene zwangere verdachte en
het opsporingsbelang.

Alle betrokken instanties hebben een aantal verbeterpunten 
doorgevoerd onder andere naar aanleiding
 van deze klacht.

Het Gerechtshof Amsterdam had in 2007 mevrouw een schadevergoeding toegekend. Deze is hoger
uitgevallen dan normaal, vanwege haar zwangerschap
en de onvoldoende zorg die zij in dat verband had
gekregen.

Aanbevelingen

Naar aanleiding van deze procedure zijn twee aanbevelingen
van de Nationale Ombudsman overgenomen
door het Ministerie te weten:
 De eerste aanbeveling betreft het realiseren van voldoende 
toilet voorzieningen en voldoende begeleidingscapaciteit.
 De tweede aanbeveling die is overgenomen is de
 verzoekster een gepaste compensatie aan te bieden.