In het eerste belangrijke debat van het nieuwe kabinet zijn uitspraken gedaan door ministers over de hijaab (hoofddoek) die raken aan het recht op zelfbeschikking en keuzevrijheid van vrouwen. De ministers hebben gezegd dat ze geen voorstander zijn van de hoofddoek en zouden willen dat vrouwen ze afdoen om de vrijheid te ervaren. De uitspraken zijn stigmatiserend, stereotyperend en seksistisch voor een grote groep vrouwen.
Bureau Clara Wichmann zet zich in voor de versterking van de juridische en maatschappelijke positie van vrouwen en hun recht op zelfbeschikking en keuzevrijheid. Dat doen we door te strijden voor bijvoorbeeld reproductieve rechten, door seksisme aan te kaarten en op te komen tegen (opgelegde) seksistische kledingvoorschriften waarbij vrouwen worden beperkt in hoeveel huid en haar ze wel of niet willen laten zien. Op basis van het recht op zelfbeschikking en keuzevrijheid mogen vrouwen zelf keuzes maken over eigen lijf en leven. Of het nu gaat om religie of iets anders.
Dergelijke uitspraken over de hijaab kunnen de democratische rechtsstaat ondermijnen of zelfs leiden tot (verbaal) geweld tegen vrouwen die een hijaab dragen. Zo constateert Bureau Clara Wichmann dat online gendered hate speech in toenemende mate een probleem is dat vooral vrouwen en (religieuze) minderheidsgroepen en meer specifiek politica treft. Hate speech wordt beschreven als “alle vormen van uitdrukkingen die als doel hebben racisme, vreemdelingenhaat, antisemitisme, islamofobie of andere vormen van haat gebaseerd op onverdraagzaamheid te verspreiden, te zaaien, te bevorderen of te rechtvaardigen.”[1] Hate speech heeft juist voor vrouwen die hun mening online uiten, waaronder politici, journalisten, bloggers en activisten, een afschrikkend effect. Dit belemmert het recht op vrijheid van meningsuiting. Vrouwen voelen zich namelijk minder vrij om hun mening te uiten en passen zich aan door zelfcensuur, terugtrekking uit het publieke debat en nuancering van de eigen mening naar buiten toe.
Bureau Clara Wichmann heeft daarom in 2020 het project “Gendered Hate Speech” gelanceerd. Het doel van dit project is het verkennen van de mogelijkheden om online gendered hate speech juridisch een halt toe te roepen en de juridische positie van vrouwen die hiermee te maken krijgen te versterken. Ook heeft Bureau Clara Wichmann recentelijk een onderzoek gedaan naar de juridische mogelijkheden om actie te ondernemen tegen online platforms waar online hate speech gebezigd wordt tegen vrouwen.
Bureau Clara Wichmann blijft zich inzetten voor de vrijheid van vrouwen om te dragen wat zij willen en om online gendered hate speech een halt toe te roepen.
[1] Inclusive works, Hate Speech: wat kan ik er aan doen? 2017, p.7.