Persbericht
Den Haag, vrijdag 29 november 2024 – De vraag of de Nederlandse Staat verantwoordelijk gehouden kan worden voor het onrecht dat duizenden ongehuwde moeders tussen 1956 en 1984 werd aangedaan, ligt vandaag opnieuw op tafel. Tijdens het hoger beroep bij het Gerechtshof Den Haag vandaag, deelden moeders – die destijds gedwongen afstand moesten doen van hun kind – hun verhalen. Hieruit bleek wederom dat de zaak verder reikt dan juridische aansprakelijkheid: het legt een systeem bloot van structurele discriminatie van ongehuwde moeders. Tegelijkertijd groeit de internationale druk, mede door een scherpe VN-brief die Nederland aanspoort tot actie.
“Onze levens werden bepaald door anderen”
De emotie in de rechtszaal was voelbaar. Trudy Scheele-Gertsen, een van de moeders die haar kind moest afstaan en eiseres in de zaak, benadrukte het diepe onrecht dat haar en duizenden anderen is aangedaan:
‘’We hadden geen keuze. Onze levens werden bepaald door anderen – door de overheid, door maatschappelijke normen en door de schaamte die ons werd opgelegd. In alle opzichten is er geen sprake geweest van vrije wil of van een vrije keuze. Het schrijnende hiervan is dat men tot op de dag van vandaag mij en al die andere vrouwen wil doen geloven dat zij wel zelf hebben gekozen. Tot op de dag van vandaag werkt dat een schaduw over mijn leven en het merendeel van mijn lotgenoten. De geschiedenis kunnen we zelf niet terugdraaien, maar ik vraag wel nadrukkelijk om eerherstel voor al de moeders en mijzelf, in wat voor vorm dan ook, het mag niet de geschiedenisboeken in zoals de Staat er nu over denkt.’’
Handelen Raad voor de Kinderbescherming destijds in strijd met de wet
Lisa-Marie Komp, van advocatenkantoor Prakken d’Oliveira, die Trudy Scheele-Gertsen en Bureau Clara Wichmann vertegenwoordigt, ligt de zaak nader toe:
‘’Dat deze vrouwen op grote schaal onder druk zijn gezet om hun kind af te staan is niet alleen moreel verwerpelijk, maar was in strijd met de wet. Die schreef namelijk voor dat de Raad voor de Kinderbescherming een belangrijke taak had om ongehuwde moeders te beschermen. De Raad deed echter het tegenovergestelde en zette zijn machtsmonopolie om kinderbeschermingsmaatregelen te verzoeken in om ongehuwde moeders en hun kinderen te scheiden.’’ Daar voegt Jeltje Straatman die Bureau Clara Wichmann pro bono bijstaat vanuit advocatenkantoor Stibbe aan toe: ‘’De vrouwen gingen jarenlang gebukt onder een collectief zwijgen. Het is daarom betreurenswaardig dat de Staat zich beroept op verjaring. Wij hebben toegelicht waarom het beroep op verjaring onaanvaardbaar is en hopen dat het Hof ons daarin volgt. Het leed dat deze vrouwen is aangedaan is generatie overstijgend. Erkenning is daarom van groot belang.”
Het hoger beroep is aangespannen door Trudy Scheele-Gertsen en Bureau Clara Wichmann, die eisen dat de Staat zijn rol in dit onrecht erkent. Linde Bryk, hoofd strategische rechtszaken Bureau Clara Wichmann:
“Deze zaak voeren wij voor meer dan 15.000 moeders die destijds hun kind moesten afstaan ter adoptie. Wij hopen dat met deze rechtszaak het decennialange collectieve zwijgen wordt doorbroken, dat het onrecht dat deze vrouwen is aangedaan wordt erkend en dat vrouwen niet langer gebukt gaan onder een door de samenleving opgelegd stigma. Overheden in verschillende landen hebben excuses aangeboden voor dergelijk onrecht in hun landen en hun verantwoordelijkheid genomen. Wij hopen dat ook hier, in Nederland, de Staat zijn verantwoordelijkheid neemt, ongeacht de uitkomst van de procedure.”
Het Hof streeft ernaar 11 maart 2025 een uitspraak te doen.
Lisa-Marie Komp van advocatenkantoor Prakken d’Oliveira, vertegenwoordigt in deze procedure Trudy Scheele-Gertsen en Bureau Clara Wichmann. Namens advocatenkantoor Stibbe staan Jeltje Straatman, Branda Katan, Ivar Koudstaal en Laurence van ’t Hoff Bureau Clara Wichmann Pro Bono bij.
__________________________________________________________________________________________________________________________________
EINDE PERSBERICHT | Noot voor redactie (niet voor publicatie)
Voor meer informatie en interviewverzoeken kunt u contact opnemen met
Bureau Clara Wichmann: persvoorlichter Charlotte van Schijndel 06-51583484 cvanschijndel@