De Schotse premier Nicola Sturgeon heeft gisteren, 22 maart 2023 officiële excuses aangeboden voor de gedwongen adopties in Schotland in de tweede helft van de twintigste eeuw, zo berichtte de NOS. Tienduizenden ongehuwde vrouwen werden van 1950 tot in de jaren 80 gedwongen hun pasgeboren kinderen af te staan voor adoptie. Zij werden geacht niet in staat te zijn hun kinderen op te voeden, omdat zij niet getrouwd waren. Velen van hen raakten getraumatiseerd als gevolg van de scheiding van hun kind en hun behandeling in de instellingen waar zij bevielen. Met deze excuses wordt het leed van deze Schotse vrouwen erkend, al blijft een concrete schaderegeling vooralsnog uit.
Met het maken van officiële excuses volgt Schotland andere landen, zoals Australië en Canada, die al eerder excuses aanboden voor het stelselmatig en dwangmatig wegnemen van kinderen bij ongehuwde moeders. Ook in Nederland werden in deze tijd ongehuwde moeders systematisch gediscrimineerd en kwamen in dezelfde periode gedwongen adopties voor: in ieder geval 13.000 vrouwen hebben hier afstand moeten doen van hun kind. Bureau Clara Wichmann ondersteunde de rechtszaak van Trudy Scheele-Gertsen, die in de jaren 60 haar zoon tegen haar wil af heeft moeten staan ter adoptie. De rechtbank oordeelde in die zaak dat de Staat niet structureel juridisch verwijtbaar heeft gehandeld en dat de manier waarop de Raad voor de Kinderbescherming handelde samenhangt met de tijdsgeest, maar benadrukte wel dat het van belang is dat de stem van de afstandsmoeders een plek krijgt in de samenleving.
Nu de Schotse regering excuses heeft gemaakt voor het leed dat deze vrouwen is aangedaan, hoopt Bureau Clara Wichmann dat ook de Nederlandse regering zal volgen, door naast excuses te maken ook aan de slag te gaan met een regeling om het leed dat deze vrouwen in Nederland is aangedaan te erkennen.
“Decennialang is vrouwen leed aangedaan doordat zij gedwongen afstand hebben moeten doen van hun kind(eren). Tot op de dag van vandaag gaan deze vrouwen hieronder gebukt. Wij kaarten dit onrecht aan en vragen de Staat het leed van deze vrouwen te erkennen, excuses te maken en deze vrouwen tegemoet te komen in de door hen geleden schade.”
– Linde Bryk, hoofd strategische rechtszaken, Bureau Clara Wichmann
