Bureau Clara Wichmann heeft verschillende juridische stappen moeten zetten tegen de overheid om via de Wet openbaarheid van bestuur informatie te verkrijgen over op welke manier overheidsgeld voor keuzehulp bij ongewenste zwangerschap aan Siriz werd gegeven.
Uit een grote hoeveelheid interne documenten van het ministerie VWS bleek dat Christelijke abortushulpverlening organisatie Siriz jarenlang meer geld kreeg dan andere hulpverleningsorganisaties.
Siriz is een Christelijke organisatie met sterke bestuurlijke en financiële banden met de Vereniging voor het ongeboren kind (VBOK). Al geruime tijd bestaat het vermoeden dat het geld dat bedoeld is om de zelfbeschikking van vrouwen te verbeteren, eigenlijk wordt ingezet voor een verkapte anti-abortus agenda. De missie die Siriz steeds bleef uitdragen ten tijde van de subsidieverlening was namelijk dat ze erop gericht was ‘een maatschappelijk klimaat te creëren waarin de beschermwaardigheid van het ongeboren leven wordt erkend’.
Uit onderzoek van NRC Handelsblad blijkt dat juist Siriz – terwijl er zoveel vragen werden gesteld over de mogelijke vooringenomenheid van de organisatie tegen abortus – jarenlang een stuk meer geld kreeg dan de andere organisaties die deze hulpverlening aanboden. Waarom de hulp van Siriz zoveel meer geld moet kosten blijft onduidelijk, gezien de organisatie grotendeels gebruik maakt van vrijwilligers.
Het onderzoek laat zelfs zien dat keer op keer ambtenaren de staatssecretaris waarschuwden dat Siriz zoveel extra geld kreeg dat er waarschijnlijk sprake was van onrechtmatige Staatssteun. Desalniettemin bleef het overheidsgeld naar Siriz toe stromen.
‘Vrouwen hebben jarenlang gestreden voor veilige abortussen, inclusief goede keuzehulp. Het geld dat hiervoor vanuit de overheid wordt vrijgemaakt, maakte onderdeel uit van deze strijd. Als blijkt dat dit geld nu wordt ingezet voor een puur politieke agenda, of zelfs om een anti-abortusorganisatie omhoog te houden, dan heeft dit niks te maken met de zelfbeschikking van vrouwen. We mogen hopen dat Kamerleden hierop actie ondernemen. Als blijkt dat er echt sprake was van staatssteun, en dat andere organisaties benadeeld zijn, dan kan ik me voorstellen dat er een vordering kan komen richting Siriz om het geld terug te betalen.’
Aldus Anniek de Ruijter, directeur Bureau Clara Wichmann.
Bureau Clara Wichmann heeft aan de hand van de Wob-stukken een tijdlijn opgesteld:
[timeline-express]
Achtergrond
Siriz is een christelijke organisatie ter bescherming van het leven van het ongeboren kind. Het geld voor de keuzehulp bij een ongewenste zwangerschap is bedoeld voor zorg voor vrouwen*, maar gaat nu naar een organisatie die zich voornamelijk richten op het ongeboren leven. Hierbij staan vrouwenrechten en het zelfbeschikkingsrecht niet centraal. Op deze manier biedt het kabinet geen garanties dat het recht van vrouwen om zelf een afweging te maken voldoende wordt beschermd. Zo kunnen vrouwen ongemerkt in contact komen met een organisatie die ze in de richting van het afzien van abortus stuurt.
Staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS) heeft in 2018 namens Siriz beloftes aan de Tweede Kamer gedaan over een grotere onafhankelijkheid van de organisatie ten opzichte van de anti-abortusorganisatie Vereniging ter bescherming van het ongeboren kind (VBOK). Siriz is voortgekomen uit de VBOK en het VBOK steunt Siriz financieel. Op deze manier zijn er geen garanties dat de hulp die Siriz verleendniet sturend is.
Bureau Clara Wichmann staat voor onafhankelijke keuzehulpverlening en wil dat het zelfbeschikkingsrecht van de vrouw hierin centraal staat. Dit is ook een plicht die op de Staat rust. Deze plicht wordt nu, door deze keuzehulpverlening te laten uitvoeren door een organisatie die zich inzet voor het ongeboren leven, verzaakt. Daarom onderzoeken we welke afspraken tussen het ministerie en Siriz zijn gemaakt, en bezien we de mogelijkheid voor het starten van een procedure.
* Voor de leesbaarheid schrijven we hier vrouwen. We bedoelen iedereen die keuzehulp bij een abortus nodig kan hebben.
het verloop van de wob-procedure
25 maart 2021
Bezwaar tegen Wob-besluit over Siriz gegrond verklaard
Het ministerie van VWS heeft ons bezwaar tegen het Wob-besluit (Wet openbaarheid van bestuur) over de open house constructie aan Siriz deels gegrond verklaard. Dit betekent dat er meer stukken openbaar zullen worden gemaakt over de financiering van Siriz.
Wij willen weten waarom en waarvoor deze open house financiering precies is toegekend. Daarom deden wij in mei 2019 een beroep op de Wob. Een flink aantal documenten die daarvoor belangrijk zijn, werden in eerste instantie niet openbaar gemaakt of zwart gelakt. Daartegen maakten we bezwaar. Nu krijgen wij alsnog inzage in een deel van deze stukken.
2 februari 2021
Verzoek uitstel termijn & verloren stukken
Het cluster bezwaar en beroep van het Ministerie van VWS verzoekt ons om uitstel van de beslistermijn, deze zou aflopen op 5 maart 2021. Wij zijn hiermee akkoord gegaan. Hiernaast zou Siriz het documentvoorstel voor inzet van de VWS-subsidie op het terrein van preventie na de hoorzitting toesturen. Op 2 februari ontvingen wij bericht dat dit document niet meer terug te vinden is.
13 januari 2021
Hoorzitting inzake bezwaarschrift
Op 13 januari jl. vond de hoorzitting plaats naar aanleiding van ons bezwaarschrift tegen het Wob-besluit. Deze hoorzitting was georganiseerd door het cluster bezwaar en beroep van het Ministerie VWS. Tijdens deze zitting konden beide partijen hun standpunten toelichten, waarop het cluster een beslissing op bezwaar zou nemen.
25 september 2020
Kamervragen opgesteld over het Wob-besluit
Omdat we het niet eens waren met het Wob-besluit en zo snel mogelijk duidelijkheid wilden over de financiering aan Siriz hebben we Tweede Kamerleden gemaild, in het bijzonder Lilianne Ploumen, met de vraag of zij opheldering konden vragen.
20 augustus 2020
Bezwaar tegen Wob-besluit
Wij willen precies kunnen nagaan welke afspraken er zijn gemaakt en zijn het niet eens met deze beperkte inzage van de stukken, daarom maken we bezwaar tegen dit Wob-besluit.
10 juli 2020
Wob-besluit over Siriz gepubliceerd
Omdat wij willen weten welke afspraken er precies zijn gemaakt tussen het ministerie en Siriz over de abortushulpverlening die zij bieden, deden we in mei 2019 een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Een deel van de stukken is nu gepubliceerd, maar veel documenten ontbreken of zijn zwart gelakt.
9 mei 2019
Wob-verzoek over afspraken tussen Siriz en het ministerie
Omdat wij willen weten welke afspraken er precies zijn gemaakt tussen het ministerie en Siriz over de abortushulpverlening die zij bieden, doen we een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Aan de hand van deze documenten willen we onder andere achterhalen of er wel of geen garanties zijn dat in de hulpverlening die Siriz biedt het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen wordt gewaarborgd.
17 april 2019
Ongewenst: Siriz krijgt toch subsidie
Siriz krijgt wederom geld van het ministerie van VWS voor abortushulpverlening. In een brief aan de Tweede Kamer maakte Staatssecretaris Blokhuis bekend de keuzehulp rond abortus aan Siriz (en Fiom en Altra) toe te kennen via open house financiering. Hiermee kan de christelijke organisatie Siriz een belangrijk deel van de hulpverlening naar zich toe trekken. Bureau Clara Wichmann en het Humanistisch Verbond zijn het niet eens met subsidie voor Siriz voor keuzehulpverlening bij ongewenste zwangerschap. Lees hier het hele nieuwsbericht.